خم‌ کاری فلز یک فرایند تولیدی است که در آن از نیروی مکانیکی به همراه حرارت برای شکل‌دهی و تغییر شکل مواد فلزی استفاده می‌شود. این فرآیند در تولید اجزاء و قطعات فلزی با شکل‌ها و ابعاد مختلف بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر توضیحاتی در مورد انواع خم‌کاری فلز آورده شده است:

۱. خم‌کاری پرسی (Press Brake):

در این روش، فلز تحت فشار قرار گرفته و تحت اثر قوس خم شده و به شکل مورد نظر تغییر شکل می‌یابد. این فرآیند معمولاً در تولید اجزاء با تغییرات زاویه و شعاع خم بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خم‌کاری پرسی یا Press Brake یک فرآیند فرم‌دهی فلزی است که در آن از یک دستگاه به نام پرس برک (Press Brake) برای تغییر شکل و خم کردن مواد فلزی استفاده می‌شود. این فرآیند معمولاً برای تولید قطعات فلزی با زوایا و شکل‌های مختلف به کار می‌رود. در زیر، مراحل خم‌کاری پرسی شرح داده شده است:

۱-۱.آماده‌سازی مواد:

– مواد فلزی مانند ورق یا نوار به ابعاد مشخص برش می‌شوند و برای ورود به دستگاه پرس برک آماده می‌شوند.

۲-۱.تنظیمات دستگاه:

– دستگاه پرس برک برای تغییر شکل فلز به شکل مورد نظر تنظیم می‌شود. این تنظیمات شامل فشار، زمان، و زوایا مورد نظر برای خمیدن فلز می‌شوند.

۳-۱.قرار دادن مواد در دستگاه:

– مواد فلزی در دستگاه قرار می‌گیرند و موقعیت صحیح آنها برای شروع فرآیند خم‌کاری تعیین می‌شود.

۴-۱.اعمال فشار:

– دستگاه پرس برک با اعمال فشار به مواد، آنها را به شکل مورد نظر خم می‌کند. قالبها و دیگر تنظیمات دستگاه بر اساس نیازهای خم‌کاری تغییر می‌کنند.

۵-۱.بررسی کیفیت و ابعاد:

– قطعات تولید شده بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که ابعاد و شکل ظاهری آنها با استانداردها و نیازهای مشتری مطابقت دارد.

خم‌کاری پرسی برای تولید انواع قطعات فلزی از جمله سفره‌ها، قطعات خودرو، صفحات نمای ساختمان، و قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود.

۲. خم‌کاری چرخشی (Roll Bending):

در این روش، نوار یا ورق فلزی به وسیله یک غلتک به شکل منحنی خم می‌شود. این روش برای تولید قطعات طولانی و با شعاع خم بزرگ مفید است.

خم‌کاری چرخشی یا Roll Bending یک فرآیند تشکیل دهنده فلزی است که در آن از غلتک‌ها برای تغییر شکل مواد فلزی و تولید قطعات منحنی با ابعاد طولانی استفاده می‌شود. این روش به ویژه برای تولید قطعاتی که نیاز به خمیدگی طولانی و شعاع خم بزرگ دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر، مراحل خم‌کاری چرخشی شرح داده شده است:

۱-۲.آماده‌سازی مواد:

– مواد فلزی مانند ورق یا نوار به ابعاد مشخص برش می‌شوند و آماده می‌شوند تا وارد دستگاه خم‌کاری چرخشی شوند.

۲-۲. تنظیم غلتک‌ها:

– غلتک‌ها (اسطوانه‌ها) در دستگاه به طور خاص تنظیم می‌شوند تا شعاع خم مورد نظر و زاویا به دست آید.

۳-۲. قرار دادن مواد در دستگاه:

– مواد فلزی در بین غلتک‌ها قرار می‌گیرند و غلتک‌ها با اعمال فشار، مواد را به شکل منحنی می‌کنند.

۴-۲. چرخش متوالی:

– مواد به طولانی ترین قطعه ممکن با چرخش متوالی بین غلتک‌ها خم می‌شوند.

۵-۲. بررسی کیفیت و ابعاد:

– قطعات تولید شده بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که ابعاد و شکل ظاهری آنها با استانداردها و نیازهای مشتری مطابقت دارد.

این روش معمولاً برای تولید قطعات مانند لوله‌ها، ستون‌ها، یا اجزاءی با شکل منحنی و طولانی که در ساخت و سازهای مختلف استفاده می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. خم‌کاری حرارتی (Hot Bending):

در این روش، فلز در دماهای بالا خم می‌شود. این فرآیند معمولاً در تولید قطعات بزرگ یا با شکل‌های پیچیده به کار می‌رود.

خم‌کاری حرارتی (Hot Bending) یک روش فرم‌دهی فلزی است که در آن مواد فلزی در دماهای بالا (حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر) خم می‌شوند. این فرآیند به منظور تغییر شکل فلز با حفظ خواص مکانیکی به کار می‌رود. در زیر، مراحل خم‌کاری حرارتی شرح داده شده است:

۱-۳. آماده‌سازی مواد:

– مواد فلزی مثل لوله یا ورق به طول مورد نظر بریده می‌شوند و آماده می‌شوند تا به دمای حرارتی بالا منتقل شوند.

۲-۳. گرم‌کردن مواد:

– مواد به دمای حرارتی بالا گرم می‌شوند تا انعطاف‌پذیری آنها افزایش یابد و بتوانند به شکل مورد نظر خم شوند.

۳-۳. خم‌کاری:

– مواد گرم به شکل مورد نظر خم می‌شوند. این عمل ممکن است به وسیله دستگاه‌های خاص یا حتی با استفاده از دست فنی‌ها صورت گیرد.

۴-۳. سریع‌سریع‌سازی یا خنک‌کردن:

– پس از خم‌کاری، ممکن است مواد به سرعت خنک شوند یا با استفاده از روش‌های خنک‌کردن مناسب، خواص مورد نظر حفظ شود.

۵-۳. بررسی کیفیت و ابعاد:

– قطعات تولید شده بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که ابعاد و خواص مکانیکی آنها با مشخصات مورد نظر مطابقت دارد.

خم‌کاری حرارتی معمولاً برای تولید قطعاتی با شکلات زیبا و پیچیده استفاده می‌شود. این روش به خصوص در تولید اجزاء بزرگ و اجزاءی با شعاع خم بزرگ به کار می‌رود.

۴. خم‌کاری سرد (Cold Bending):

در این روش، فلز در دمای کم خم می‌شود. این روش برای تولید قطعات با دقت بالا و بدون نیاز به حرارت مفید است.

خم‌کاری سرد (Cold Bending) یک روش فرآیند فرم‌دهی فلزی است که در آن مواد فلزی در دمای محیط یا دمای کمتر از دمای حرارتی (حدود ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد) به شکل مورد نظر خم می‌شوند. این روش برای حفظ خواص مکانیکی و دقت ابعاد قطعات استفاده می‌شود. در زیر، مراحل خم‌کاری سرد شرح داده شده است:

۱-۴. آماده‌سازی مواد:

– مواد فلزی مثل ورق یا نوار به ابعاد مشخص برش می‌شوند و آماده می‌شوند تا به دستگاه خم‌کاری سرد منتقل شوند.

۲-۴. خم‌کاری:

– مواد به دقت و با استفاده از دستگاه‌های خم‌کاری سرد به شکل مورد نظر خم می‌شوند. این فرآیند به کمک قالب‌ها و ابزارهای خاص انجام می‌شود.

۳-۴. بررسی دقت ابعاد:

– پس از خم‌کاری، ابعاد قطعات بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که با دقت به شکل مورد نظر خم شده‌اند.

۴-۴. پس‌انداز:

– برخی از مواد پس از خم‌کاری به پس‌انداز گذاشته می‌شوند تا احتمال تغییر شکل دوباره به حداقل رسد.

 

خم‌کاری سرد برای تولید اجزاءی با ابعاد دقیق، شکل پیچیده، و خواص مکانیکی حفظ شده استفاده می‌شود. این روش بیشتر در صنایعی مانند خودروسازی، صنعت ساخت و ساز، و صنایع الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

هرکدام از این روش‌ها بستگی به نوع و ابعاد قطعه مورد نظر و همچنین نیازهای نهایی تولید دارند.